De Ambachtsheer van Schiebroeck

Op 13 dec 1619 legde Pieter Maertens op 35 jarige leeftijd de eed af voor het ambt van Ambachtsheer van het Ambacht Schiebroeck Zo leren we uit de akte

03/03/1643; Pieter Maertens, ambachtsheer van Schiebrouck, 59 jaar, legt een verklaring af op verzoek van Maerten Jans Bleyswijck, ingelant te Schiebrouck. Vanaf zijn eedsaflegging als ambachtsheer op 13-12-1619 heeft hij nooit profijt getrokken van zijn ambt. [ONA Rotterdam inv 419 Akte/Blz. 157/259]

Uit een lijst van ambachtsheren die zich bevindt in de inventaris van het archief van Schiebroeck lezen we:

Pieter Maertensz., t.b.v. de gemene ingelanden van Schiebroek bij opdracht van Willem van der Duijn, speciaal procuratie hebbende van Johan van Assendelft, Heer van Cralingen

Pieter Maertensz is een vreemde vermelding in deze lijst Voor hem vinden we 3 personen uit de adelijke familie van Assendelft. Na hem komt de zoon van Lambrecht Cornelisz Bosch. Lambrecht was van 1628 tot 1661 schout van het Ambacht Schiebroeck en grootvader van Annetge Engebrechts de vrouw van Pieter Maertensz. Helaas is er weinig terug te vinden over de ouders van Pieter. Wel kon ik nog een zus traceren:

ORA H'berg, inv. nr. 2054, nr. (0002) 06-05-1651
Comp Jan Ariensz, cleermaker, Maertje Ariens, Barbara Ariens en Jannetje Ariens, alle vier voor hun zelf, Pieter Maertensz Ambachtsheer en Cornelis Ariensz van der Vliet als geordonneerde voogden over Neeltge Pouwels, Annetje Pouwels, Arien Pouwelsz, Aaltje Pouwels en Cornelis Pouwelsz, kinderen van Trijntje Ariens, mitsgaders over Arien Gerritsz, Jan Gerritsz, Trijntje Gerrits, Neeltje Gerrits, Aaltje Gerrits en Gerrit Gerritsz, kinderen van Gerrit Ariens, allen tezamen kinderen en kindskinderen en erfgenamen van Annetje Maertens, die weduwe was van Arien Jansz, cleermaker, en hebben verticht.

Het meest interessante is echter de vermelding

ORA H'berg, inv. nr. 2073, fol. 264. 04-11-1647 Rekening van Willem Coenen en Cornelis Cornelisz Tasch als voogden van Lenert Pietersz, nagelaten weeskind van Annetge Engebrechts zaliger, daar vader af is Pieter Maertensz, ambachtsheer van Schiebroek, mede present. (Leentge Lambrechts is des kinds moederlijke grootmoeder, cavelcedule d.d. 27-12-1646).

Pieter Maertens heeft een kind gekregen bij Annetge Engebrechts. Leendert Pietersz noemt zich conseqent Ambachtsheer en krijgt met Cijtje Cornelis Vermolen 4 kinderen in Hilligersberg; Arien (1666), Annetje (1668), Cornelis (1670) en Machteltie (1672). Alle kinderen noemen zich Ambachtsheer. Zoon Arien krijgt nog een zoon Leendert (1705) en een kleinkind Arij (1739), maar daarna lijkt deze tak verder uit te sterven. Geen van de hedendaagse naamdragers Ambachtsheer/Ambagtsheer heb ik naar deze tak uit Hilligersberg kunnen terugvoeren.

Er is tot dusver geen enkele relatie gevonden met de Ambachtsheer takken uit Hardinxveld, maar wel is voor deze tak als enige een relatie aangetoont tussen de familienaam Ambachtsheer en het ambt van Ambachtsheer.

Drie zonen van Jacob Ambachtsheer

In de archieven van Hardinxveld vinden we referenties naar 3 broers Herber, Arij en Aert Jacobzn. Alleen Herber wordt vermeld met de familienaam Ambachtsheer (Herber Jacobs Ambachtsheer). Over Herber vinden we het meeste terug:

- 1 april 1677: comp. voor notaris Pieter Backer te Hardinxveld mr. Leendert de Heck, chirurgijn te Hardinxveld, enerzijds en mr. Arien de Heck, chirurgijn te Bleskensgraaf, Cors Bastiaensz. Bos, als man van Marichien Leendertsdr. de Heck, Theunis den Breeden, als man van Lijsgen Leendertsdr. de Heck, Herber Jacobsz. [Ambachtsheer], als man van Neeltjen Leendertsdr. de Heck, allen kinderen van voornoemde Leendert de Heck, anderzijds. Zij verklaren dat tussen hen comparanten geschil is gerezen aangaande een somma van 400 gl., aan tweede comparanten bij de uitkoop van hun moederlijke goederen door eerste comparant beloofd, maar waarvan tweede comparanten beweren nooit iets te ontvangen te hebben. De overeenkomst houdt in, dat na het overlijden van mr. Leendert zijn voornoemde kinderen bij de scheiding van diens boedel eerst een bedrag van 400 gl. zullen ontvangen. (ONA Hardinxveld inv. 1)

- 22 okt. 1682: mr. Arien Leendertsz. de Heck, chirurgijn te Hardinxveld, als oom en bloedvoogd van de onmondige kinderen van zijn overleden zuster Neeltgen Leendertsdr. de Heck, bij haar verwekt door Herber Jacobsz., transporteert aan Dirck van Vendelo, meester kleermaker te Hardinxveld, een huisje, staande buitendijks in de Peulenstraat te Hardinxveld. (ORA Hardinxveld inv. 4, f. 32)

- 22 mrt. 1683: comp. voor schout en schepenen van Hardinxveld Claes Joosten, Heilige Geest Armmeester van Hardinxveld en Lijsjen Dircx, weduwe en boedelhoudster van Arien Jacobsz., wonende te Hardinxveld. Zij verkopen voor 39 gl. en 8 st. aan Aert en Herber Jacobsz. [Ambachtsheer] hun "gerechtigdheid", zijnde 1/3 part in een erf, huis en dijkstal, staande en gelegen onder de Benedenpolder van Hardinxveld, belend oost Willem Claesz. Couwenhoven c.s. en west Cornelis Pietersz. (ORA Hardinxveld inv. 4, f. 43v)

Tevens vinden we Herber genoemd in combinatie met Teunis Teunisz Ambachtsheer bij een lijst van verpondingen uit het archief van Sliedrecht.
Hoewel we geen ouders en geen doopdatum hebben kunnen terugvinden is de laatste genoemde akte een duidelijke aanwijzing dat het hier om 3 broers gaat. We vinden echter meer aanwijzingen. Zo vinden we de broers Aert en zijn vrouw Berber Willems van Griend terug als doopgetuigen bij de kinderen van Arij. En de vrouw van Arij te weten Lijcksje Dircks vinden we terug als doopgetuigen van de kinderen van Herber.

Hun nageslacht is weinig van terug te vinden maar wat we terug vinden draagt de naam Ambachtsheer. Aert Jacobs en Berber Willems van Griend lijken kinderloos gebleven te zijn. Van Herber vinden we buiten de doop van 4 kinderen alleen de dochter Hendrikje Herbers Ambachtsheer terug als zij 24 augustus 1704 in het huwelijk treedt met Huijbert Jans de Graaf. Hoewel we van Hendrikje geen doop hebben gevonden laat de getuige Berber Willems bij de doop van haar eerste dochter weinig twijfel over haar vader Herber Jacobs Ambachtsheer. De overige kinderen van Herber lijken allen jong gestorven te zijn.

Arij Jacobs trouwt op onbekende datum Lijsje Dircx. Ze laten vier zonen dopen. Dirk, Jacob en 2x een Arij. Alleen Jacob levert verder nageslacht op. Wederom via de doopgetuige bij de kinderen van Jacob Ariens Ambachtsheer en Sijgje Jans de Krijger (getrouwd op 15 maart 1716 te Hardinxveld) kunnen we vaststellen wat er met zoon Jacob is gebeurt. Bij de meeste kinderen treedt zijn moeder Lijsje Dircx op als getuige. Bij Arij Jacobs, gedoopt op 19 aug 1725, vinden we echter nog een Haksje Hubers Ambachtsheer terug. Dit zou de dochter Hendrikje Herbers van zijn oom Herber kunnen zijn.

Voor de vader zijn weinig aanwijzingen. We vinden een Jacob Ariens als doopgetuige bij de oudtste zoon van Herber en op grond van het patroniem zoeken we natuurlijk een Jacob. De enige aanwijzing is verder de volgende akte:

- 11 sept. 1675: comp. voor schout en schepenen van Hardinxveld Theunis Theunisz. Ambachtsheer, als echtgenoot van Jannetje Cornelisdr., Pieter Nanningen en Wouter Hendricksz. de Vrijes, als procuratie hebbende van Cornelis Nanningen, weduwnaar van Marichje Cornelisdr., voornoemde Pieter Nanningen nog als behuwd oom van Teuntgen Cornelisdr. en voornoemde comparanten samen vervangende Cornelis Cornelisz. Oostende, allen kinderen en erfgenamen van Cornelis Cornelisz. Oostende de Oude en Janneken Cornelisdr., zijn vrouw, beiden overleden. Comparanten verkopen voor 200 gl. aan Willem Arijensz. Blocklant, inwoner van Hardinxveld, een huis in de Peulenstraat aldaar, staande op de benedenpolder van Hardinxveld, belend oost Jacob Arijensz. Ambachtsheer en west Pieter Nanningen. (ORA Hardinxveld inv. 3)

Deze geeft in iedergeval het bewijs voor het bestaan van een Jacob Ariens Ambachtsheer. En gezien de patroniem ga ik er vanuit dat deze Jacob een broer is van de eerdere besproken Toenis Ariens (Klophamer), Arij Ariens Ambachtsheer en Barber Ariens. Het ligt voor de hand aan te nemen dat deze Jacob ook de vader van de 3 broers moet zijn.

Jan van Alderingen, ruiter uit Doesburg

Al enige tijd geleden kreeg ik informatie over een curieuse tak van Aelderen in Den Haag. Het huwelijk van Jan van Alderingen ruiter van Doesburg met Anna Maria van Veen uit Wageningen afgesloten op 8 mei 1729. In Den Haag laat dit echtpaar diverse kinderen dopen die alle de naam van Aelderen krijgen. Een link met de familie van Aalderen in Zwolle lijkt onvermijdelijk. Maar de datum van het huwelijk plaatst deze Jan bij de generatie van de zonen van Gerrit en Hendrik Pouwels bij geen van beide treffen we echter een zoon Jan aan. Sterker nog de naam Jan verschijnt pas 3 generaties later in de familie. De informatie komt niet uit eigen onderzoek maar ik heb stukjes hieruit wel kunnen verifieren.

Jan van Alderingen x Anna Maria van Veen (8 mei 1729; Den Haag)
kinderen
1. Gijsbertje ~1730
2. Bernardus ~1731
3. Adriana doop 22 feb 1733
4. Bernardus ~1734
5. Stephanus ~1737
6. Johannes Christiaan doop 10 apr 1740

Alleen van de laatste zoon is nog nageslacht gevonden maar na zijn zoon Gijsbertus lijkt de naam in Zuid-Holland weer te verdwijnen. In de burgelijkestand van de 19e eeuw is de naam in Den Haag niet meer opgedoken. In de generale index van gezinsreconstructies van heel Zuid Holland (te vinden bij het Nationaal Archief en op de DVD South Holland Families) is de naam ook verder niet opgedoken.

Verder onderzoek zal aan het licht moeten brengen waar deze Jan vandaan kwam en wat er met zijn kinderen en kleinkinderen is gebeurd.

van Aalderink en van Aalderen

In mijn vorige blog entry heb ik een overzicht gegeven informatie over de naam van Aalderink uit Kampen. Het vermoedde was toen al dat deze tak gerelateerd kon worden aan de tak van Aalderen uit Zwolle. Welnu dankzij aanvullende informatie van meneer Hunnik heb ik deze verbinding kunnen maken. Door wat meer spellingsvarianten uit te proberen op de naam van Alderich (een spellingsvariant die in Zwolle ook voorkomt) op de website van het gemeentearchief van Kampen kwam er nog een van Aelderink naar boven die alle takken in Kampen verbondt. Tevens gaf deze aanleiding om de verbinding met Zwolle te kunnen maken.
In Kampen vond ik dus:

Asuwerus van Alderich x Geesje Vlaminck (7 mei 1730)
kinderen
1. Gerrit (doop; 25 feb 1731)
2. Pieter (doop; 1 jan 1733)
3. Hendrikje (doop; 9 nov 1735)
4. Jannes (2 feb 1738)
5. Geertjen (15 jul 1739)

Gerrit en Pieter zijn ongetwijveld dezelfde als de gelijknamige personen die we ruim 20 jaar later in Kampen aantreffen. Beide vernoemen een zoon naar Azwerus en een dochter naar Geesje. Omdat we bij Aswerus een zoon Gerrit en een dochter Hendrikje aantreffen kan het haast niet anders dan dat deze Asuerus de zoon is van Gerrit Pouwels en Hendrikje Aloffs gedoopt in Zwolle op 7 augustus 1701.

Pieter vinden we overigens ook terug in de archieven van de VOC evenals zijn zoon Abraham. Pieter vaart in 1758 als jongmatroos met de Scholtenburg naar Kaap de Goede Hoop en gaat daar aan boord van de Zuiderburg naar Batavia in 1760 gerepatrieerd te Blijdorp. Zijn zoon Abraham treedt 12 okt 1783 in dienst van de VOC als matroos en vaart uit op de Gouverneur-Generaal de Clerck, hij overlijdt tijdens de reis.

Verder onderzoek moet nog uitwijzen of de zoon Azwerus van Pieter (ged 4 okt 1767 te Kampen) dezelfde is als de chirurgijn Assuerus van Aalderink die we rond 1800 aantreffen in Amsterdam als man van Gesina Aletta Saakes.