zondag 11 mei 2014

De familie Borm in Sint-Pauwels

Genealogische puzzels oplossen is een kwestie van het combineren van bronnen en daar uit deduceren hoe de personen tot elkaar in familieverband staan. Een goed voorbeeld hoe het combineren van diverse bronnen je in staat kan stellen om een wirwar van namen en gegevens tot een logisch geheel te brengen is de nu volgende puzzel voor de familie Borm in de streek rond Sint-Pauwels.

De puzzel bestaat uit het combineren van de gegevens uit 4 verschillende bronnen.
  1. Lijst van  Weerbare mannen in het Land van Waas in 1480, 1552 en 1558. De weerbare mannen waren mannen tussen de 17 en 70 jaar die konden worden opgeroepen voor krijgsverrichtingen.
  2. De hoofdcijnsboeken van het Land van Waas. Uitgegeven op CD door de vereniging 'Familikunde Vlaanderen afdeling Land van Waas'.
  3. De Staten van Goed Kemzeke en Sint-Pauwels eveneens op CD uitgegeven door de vereniging Familikunde Vlaanderen afdeling Land van Waas.
  4. De Penningkohieren van Kemzeke (1577, en 1584) en Sint Pauwels (1571, 1574) te vinden op de Staten van Goed CD.

De puzzel begint met mijn voormoeder Livine Borms.  Zij kreeg in 1574 een buitenechtelijke dochter bij Andries Verberckmoes. Veel meer dan dat was er uit de betreffende Staten van Goed akte waar dit werd vertelt, niet te halen. Er werden velen namen in de akte genoemd maar het was volkomen onduidelijk hoe deze in relatie met elkaar stonden. Maar er waren meer bronnen te raadplegen dus ik begon om alle personen met de naam Borm in en rond Sint-Pauwels in kaart te brengen.

Als eerste de weerbare mannen in het Land van Waas uit 1480 en 1552 (1558 omvat alleen een opsomming van de totalen en geen namen). Voor Sint-Pauwels komen in die lijst twee heren met de naam Borms voor, Jan en Gillis.  Het is waarschijnlijk dat deze twee heren familie zijn van Livine maar het lijkt hier niet om een mogelijke vader van haar te gaan. We vinden in de Staten van Goed van Sint-Pauwels en Kemzeke namelijk een Gillis Borm getrouwd met Margriete Scaluwe. Via de hoofdcijnsboeken vinden we hiervoor 4 kinderen, Joannes, Margriete, Marie en Paulijne. Het huwelijk van Gillis moet rond 1530 zijn geweest en daarmee zou zoon Jan dus oud genoeg zijn voor een weerbare man. De weerbare mannen zullen dus deze Gillis en zijn zoon Jan zijn.

In de zelfde periode vinden we een Kerstiaan Borms. Hij bezit land in Kemzeke (1577; land met hofstede) en in de penningkohieren van Sint-Pauwels uit 1571 en 1574 staat vermeldt dat hij land pacht in Sint-Pauwels maar woont in Kemzeke. In de penningkohieren van Kemzeke van 1584 wordt hij niet meer vermeldt.  Eén van de landen die hij pacht in Sint-Pauwels heet  "Cauteren" en een ander stuk land is eigendoom van Gillis Talboom. In Sint-Pauwels/Kemzeke vinden we ook een Staten van Goed akte over Kerstiaan Borms. Hierin blijkt Kerstiaan in 1577 te zijn overleden en hij was toen getrouwd met Catelijne Talboom.  Het gaat hier ongetwijveld over de zelfde Kerstiaan Borm maar het levert geen informatie over zijn kinderen en ouders.

In de hoofdcijnsboeken vinden we twee maal een Kerstiaan Borm. Eén daarvan wordt vermeldt als Kerstiaan Borm getrouwd met Beatrix Cauteren, bij dit huwelijk worden ook de ouders van Kerstiaan vermeldt.  Zijnde Cornelis Borm getrouwd met Clementia Dierman.  Een echtpaar dat op hun beurt ook weer is terug te vinden in de hoofdcijnsboeken. En wat blijkt in dit gezin zijn de zonen Egidius (Gillis), Judcous, Kristiaan (2x), Niklaas en Sander vermeldt. Een Kerstiaan Borm die land pacht met de naam "Cauteren" en een Kerstiaan Borm getrouwd met Beatrix Cauteren. Dat kan toch geen toeval meer zijn.
De tweede Kerstiaan Borm die in de hoofdcijnsboeken vermeldt staat is getrouwd met Amelberga Saman.  Hierin zijn de kinderen Elisabeth, Joannes en Lievine vermeldt. Zouden we hier onze voormoeder hebben gevonden?  Er komt inderdaad een Jan fs Christiaan voor in de lijst van weerbaren mannen uit Kemzeke voor.  Hetgeen ook dit gezin in de juiste tijd plaatst.

Nu komt het deduceren van al deze informatie.  Als eerste komen we tot de conclusie dat er maar 1 Kerstiaan Borm is geweest die dus driemaal is getrouwd. Deze Kerstiaan moet dus wel de broer van Gillis zijn geweest. En het is Gillis en zoon Jan die als weerbare manen worden genoemd voor Sint-Pauwels. We verzamelen nog wat losse informatie brokjes en vinden in de lijst van weerbaren mannen Joos (Judocus) en Sander Borm terug. De familie banden zijn daarmee wel voldoende aangetoond.

Als klap op de vuurpijl weten we uit de doopboeken dat de dochter van Livine een dochter Amelberga laat dopen. Maar zonder bevestiging dat deze vernoeming niet naar de vaders kant van het kind is geweest blijft dit een zwak argument.

Om de gedachten een beetje te ordenen verzamelen we de feiten in een fragment genealogie van de Borm familie:

I Cornelis Borms, geb. voor 1490, tr. ±1510 Clementia Dierman, geb. voor 1495, dr. van Joannes Diermans en Pascine Rotthier.
Uit dit huwelijk:


  • Egidus, weerbare man in 1552 te Sint-Pauwels, tr. ±1530 Margriete Scaluwe, dr van Egidus Caluwe en Lijsbet Baert, weduwe van Joannes van Velde
    uit dit huwelijk:
    • Joannes, geb voor 1535, weerbare man in 1552 te Sint-Pauwels
    • Margriete, tr. Egidus Havere
    • Marie, tr. Andries Goethem
    • Paulijne, tr. Merc Heck
  • Judocus, weerbare man in 1552 te Stekene
  • Kristiaan
  • Kristiaan, overl. voor 1577
    tr 1 ±1530 Amelberga Saman, dr van Jan Saman en, Amelberga van Orsselaer,
    tr 2 ±1540 Beatrix Cauteren, dr. van Joannes Vercauteren en Joanne Hecke,
    woont in Kemzeke en pacht land in Kemzeke en Sint-Pauwels (1571-1577). Een akker in Sint-Pauwels heet "Cauteren".tr 3 Catelijne Talboom, Staten van Goed akte Kemzeke, Sint-Pauwels
    Uit eerste huwelijk:
    • Elisabeth
    • Joannes, weerbare man in 1552 te Stekene
    • Lievine (mogelijk mijn voormoeder)
    Uit tweede huwelijk:
    • Johanna, tr. Lieven Leendere
    • Josine, tr. Matijs Heck
    • Mateus
    • Petrus 
  • Niklaas
  • Sander, weerbare man in 1552, te Stekene

En net als je denkt,  puzzel opgelost valt mijn oog op het gezin van Laureis Borm getrouwd met Katelijne Driessche. Hier worden de kinderen Assuerus, Cornelis getrouwd met Joannes Borm, Josine getrouwd met Judocus Parys, Livijne, Margriete getrouwd met Lieven Velde en later met Judocus Eeckman en Petrus.
De weerbaren mannen lijst vermeldt voor Stekene in 1552 ene Asswerg Borm, een Joos Parys, Laureis Borm en meerdere Petrus Borm. Ook dit gezin zit dus in de juiste periode en er is geen enkele reden om aan te nemen dat deze dochter Livijne niet minstens even plausibel is als mijn voormoeder.
Dus helaas geen oplossing voor deze puzzel.  Er blijken toch nog stukje te missen. Maar het was toch weer een leuk avondje puzzelen en met het combineren van de verschillende bronnen is het in iedergeval mogelijk gebleken om een beetje licht op de zaak te werpen.  Zij het net niet voldoende om de hele puzzel op te lossen.


Correctie 5 juni 2017:
Onlangs vondt ik een staten van goed akte van Gillis Borm en Margriete Scaluwe. Hieruit bleek dat Gilles een zuster Maria had.  Daarmee vervalt Gillis als zoon van Clementia Dierman.